Van waar komt de plaatsnaam Lier?
Wat de betekenis van de naam Lier betreft, tasten we in het duister.
Hij komt waarschijnlijk van het Germaans Ledo of Ledi en verwijst misschien naar een zeer oude naam voor de plaats gelegen aan de samenvloeiing van de Grote en Kleine Nete. Lyra lijkt met name resten te bevatten van het achtervoegsel -ara wat op een oude waternaam duidt die van Germaanse of zelfs Keltische oorsprong kan zijn.
Het voorvoegsel kan oorspronkelijk hebben verwezen naar Nederlands laar: “open plaats in een bos”. Denkbaar is ook overeenkomst met Middelnederlands liere: “borstwering, leuning”. Er is eveneens gedacht aan verwantschap met Zweeds leira: “slijkerige oever” en Oudijslands leir: “leem, klei”. Het Nederlands krijgt dan -ie- in plaats van -ei- voor -r- zoals bijvoorbeeld ook in giervalk tegenover gaiger. Lier zou dan zoveel betekenen als “leemachtige oever, aanslibbing”. De betekenis “water” lijkt bij de naamgeving in elk geval een rol te hebben gespeeld.
Ofwel gaat het om een oude waternaam. Ofwel was de drassige bodemstructuur doorslaggevend. Maar anderen gaan er dan weer van uit dat de naam misschien te verbinden is met Germaans hleura: “wang”, een niet ongebruikelijke aanduiding voor “gewelfd, heuvelachtig land”.
Bronnen:
-
Debrabandere, F. e.a.: De Vlaamse gemeentenamen, Brussel 2010.
-
Claes, F. Verschueren: Groot encyclopedisch Woordenboek, Antwerpen-Den Haag, 1996.
-
Woordenboek van de Vlaamse Dialecten. Gent-Tongeren, 1979.
-
De Vries, J.: Woordenboek der Noord- en Zuidnederlandse Plaatsnamen, Aula-boeken nr. 85, Utrecht-Antwerpen, 1962.
-
De Vries, J.: Etymologisch woordenboek, Aula-boeken nr. 6, Utrecht-Antwerpen, 1961.
-
Bovendaerde, U.: Etymologisch onderzoek van de plaatsnaam Lier en van enkele toponiemen uit de vroegste geschiedenis van de Netestad. Uit: ’t Land van Ryen, 1961, jg. 11, p. 97-114, p. 168-180; jg. 12, p. 17-22, p. 61-94, p. 179-186.
-
Gysseling, M.: Toponymisch woordenboek van België, Nederland, Luxemburg, Noord-Frankrijk en West-Duitsland, Tongeren, 1960.
-
Carnoy, A.: Origines des noms des communes de Belgique, Leuven, 1948-1949.
-
Holvoet, L.: Geschiedkundige toponymie van Lier, Licentiaatsthesis, 1942.